ตั้งไข่ปฏิบัติธรรมคืออะไร?

หลายท่านปฏิบัติธรรมแล้วจะต้อง “หลงทาง” ทุกคน ทำไมหรือ ก็เพราะไม่มีใครตรัสรู้มาก่อน ทุกคนเริ่มต้นจากอวิชชากันทั้งนั้น เริ่มต้นจากไม่รู้แล้วลองผิดลองถูกกันทั้งนั้น ดังนั้น “สติตัวแรกคือรู้ว่าเราหลงอย่างไร?”  เราก็จะเริ่มต้นตั้งไข่ในการปฏิบัติธรรมได้ ในบทความนี้ขออธิบายเรื่อง “การตั้งไข่ปฏิบัติธรรม”  ดังต่อไปนี้

๑ กลับมาฐานกายฐานจิต

มีคนจำนวนมากเตลิดไปไกลแต่เขาไม่รู้ตัวว่าเขาเตลิดไปไกลแค่ไหน? คือ เวลาเราหลงทางกว่าจะรู้ตัวบางทีก็ใช้เวลานาน จริงไหมครับ? ทำไงดีเอ่ย? ก็มีสติครับ กลับมาที่พื้นฐานก่อนคือฐานกายฐานจิต อย่าให้เตลิดไปไกล ไปนานเกิน หลวงพ่อสดกล่าวไว้ว่า “หยุดคือตัวสำเร็จ” อันนี้สติของจริงแท้แน่นอน คือ เรามีสติรู้ตัวว่าหลงทางละ เราต้องหยุดให้เป็นครับ พอเราหยุดปั้บสติมันจะพาเรากลับมาที่ฐานกายฐานจิตเรียกว่ามีสติรู้ตัวทั่วพร้อมละ เราจะเริ่มได้สติว่าเออ เฮ้ย นั่นมันไม่ใช่เรานะ เราจริงๆ ไม่ได้ต้องการแบบนั้นนี่ นี่เราเตลิดไปไกลเลย เพื่อนลากพาเราไปหรือสังคมลากพาเราไป? การหล่อหลอมการสอนลากพาเราไปเสียไกลเลย

                                                                                                                    

๒ “สติ” คือ รู้จักตัวเองจริงๆ

ก่อนที่เราจะไปไหนไกลนะ รู้จักตัวเองดีหรือยัง? เราคือใคร? เราอยากได้อะไร? ไม่อยากได้อะไร? ชอบอะไรไม่ชอบอะไร? หลายคนอาจตอบว่าของแค่นี้ง่ายจัง ใครๆ ก็รู้ แต่มันไม่จริงครับ รู้ไม่จริง ไม่แจ้ง บางคนบอกฉันต้องการเป็นเศรษฐี ถามว่าใช่ความต้องการที่แท้จริงของเธอจริงๆ หรือ? ถ้าเธอไม่ต้องอยู่แบบใช้เงิน คือ อิ่มทิพย์ มีทุกอย่างไม่ขาดแคลน คิดอะไรก็ได้อย่างนั้น เธอจะยังต้องการเป็นเศรษฐีไหม? นี่ไงครับ ที่คุณคิดอย่างนั้นอยากได้อย่างนั้น “เพราะมีเงื่อนไข” เช่น เพราะคุณขาด คุณไม่มี คุณคิดว่าคุณต้องมีแท้แล้วมันคือความต้องการจริงๆ ของคุณหรือเปล่าหรือคุณก็แค่ “ไหลไป” กับกระแสต่างๆ ภายนอกที่ลากคุณออกทะเล?

๓ “ผู้มีธรรม” คือ เงาจันทร์ในน้ำ

หลายคนมาปฏิบัติธรรมเพื่อให้เป็นผู้มีธรรมบ้าง เป็นอาจารย์สอนธรรมบ้าง ฯลฯ ต้องเป็นเหรอ? ไม่เป็นได้มั้ย? เฮ้ย ตั้งสติดีๆ คนเราทุกคนมันก็คือธรรมะ ธรรมชาติในตัวมันเองทั้งนั้นแหละ มีใครไม่ใช่ธรรมชาติละ ก็ในเมื่อมันเป็นธรรมชาติเช่นนั้นเองอยู่แล้ว แล้วจะต้องไปทำให้เป็นผู้มีธรรม ผู้ปฏิบัติธรรม ครูสอนธรรมกันอีกทำไม? นี่ละ ที่ผู้เขียนกล่าวว่าคือ “เงาจันทร์ในน้ำ” มันไม่ใช่ดวงจันทร์จริงๆ มันคือภาพซ้อน มันคือสิ่งที่ทับซ้อนกับความจริง ที่หลายๆ คนสร้างมา เป็นตัวของตัวเองได้ไหม? เป็นธรรมชาติอย่างที่เราเป็นได้ไหม? ไม่มีธรรมเลยได้ไหม? แบดบอยได้ไหม? อะไรก็ได้อย่างที่เราเป็น ไม่ต้องเป็นอะไรที่ถูกต้อง ก็ได้ ได้ไหม?

๔ การตั้งไข่ที่ฐานกายฐานจิต

การตั้งไข่ในที่นี้ ผู้เขียนหมายความว่าเราจะตั้งต้นปฏิบัติธรรมให้มันใช่จริงๆ ได้อย่างไรน่ะละ เพราะหลายคนตั้งไข่ไม่เป็น ตั้งต้นก็ไม่ใช่ละ พราหมณ์สอนให้เราเริ่มต้นที่ “อาตมัน” แล้วไปสู่เป้าหมายที่ “ปรมาตมัน” เห็นไหม เขามีจุดเริ่มต้นและจุดสุดท้ายชัดเจน ผู้เขียนไม่ได้บอกว่าเรื่องอาตมัน ปรมาตมัน ผิดหรือถูก แต่แค่ยกตัวอย่างให้ดูว่าการปฏิบัติธรรมมันมีจุดเริ่มต้นแล้วไปสู่จุดหมายปลายทางอยู่ แต่หลายคนยังเริ่มต้นไม่ถูกเลย เริ่มต้นก็เตลิดไปไกลแล้ว ยังกลับมาที่อาตมันหรือฐานกายฐานจิตยังไม่ได้เลย บ้างเตลิดวนอยู่ในอ่างความรู้, บ้างเตลิดวนอยู่ในตำรา, บ้างเตลิดวนอยู่ในคำสอนครูอาจารย์ กลับมา สติกลับมาที่ฐานครับ

๕ ลักษณะของคนที่ตั้งไข่เป็น

เขาจะเป็นตัวของตัวเอง เป็นธรรมชาติอย่างที่ตนเองเป็น เช่นนั้นเองครับ แล้วจะไม่สน ไม่แคร์อะไรทั้งนั้นว่าใครจะมองว่าเราเป็นอย่างไร? สังคมจะยอมรับเราไหม? อันนี้เรียกว่าตั้งไข่นะ ไม่ใช่สำเร็จปลายทางนะ เอาแค่ตั้งไข่ก่อน คือเริ่มจุดแรกก่อน แต่พอสำเร็จแล้วเขาจะปรับตัวเข้ากับสังคมโลกได้ตามปกติครับ แต่แรกๆ ก็จะดูเป็นตัวของตัวเองให้ได้ก่อน ถามว่ามีครูได้ไหม? มีได้ แต่ไม่ใช่มีครูแล้วหาตัวเองไม่เจอ เช่น เวลาพูดอะไรออกมาก็พูดออกมาจากธรรมชาติภายในตัวเองเลย ไม่จำเป็นต้องอ้างตำรา, อ้างครูอาจารย์ว่าขงจื้อบอกอย่างนั้นอย่างนี้อะไรไม่ต้อง ชอบก็บอกว่าชอบ ไม่ชอบก็บอกไม่ชอบ ง่ายๆ เป็นตัวของตัวเองแบบนี้

เป็นอย่างที่เราเป็น ไม่ต้องเป็นอะไรอย่างที่ใครอยากให้เป็นทั้งนั้น